طرح راه اندازی شبکه اجتماعی دارکوب

ما دنیا را جای بهتری برای زندگی دارکوب ها خواهیم کرد!

دارکوب فقط یک سایت نیست، بلکه یک فرهنگ است!

درختان کمتری را قطع کنیم تا دارکوب های بیشتری زنده بمانند.

مقدمه و اهداف

با توجه به خلاهای موجود در زمینه فرهنگی و پایین بودن سرانه ی مطالعه در کشورمان، در مقایسه با کشور های توسعه یافته نظیر ژاپن با سرانه ی ۹۰ دقیقه، انگلیس با ۵۵ دقیقه، آمریکا با ۲۵ دقیقه وضعیت کشور به ما به عنوان کشوری با پیشینه ی عمیق تاریخی و بهره مند از فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی در شرایط نامطلوبی قرار دارد، به طوری که در برخی از آمار های رسمی، متاسفانه سرانه ی مطالعه ایران حدود ۶ دقیقه ذکر شده است. کشور ما در یکی از جوان ترین کشور های دنیا می باشد و با وجود این موضوع، این میزان از مطالعه در بین جوانان بسیار تاسف بار است. شاید یکی از عوامل متعدد مطالعه ی کم در بین جوان، اتلاف وقت این سرمایه های کشور در شبکه های اجتماعی به نظر می رسد که متاسفانه با سواستفاده ی عوامل این سایت ها در جهت دهی فکری به کاربرانشان و استفاده های ابزاری از اطلاعاتی که کاربران خود به اشتراک می گذارند همراه شده است. از دیگر سو شاید یکی دیگر از این عوامل،گران بودن هزینه ی خرید کتاب باشد. به نظر می رسد با یارانه های که دولت صرف بخش فرهنگی و کتاب می کند هنوز هم خریداری کتاب برای بخشی از جامعه بسیار دشوار است.

از طرف دیگر بخشی از جامعه که به کتابخوانی علاقه مندند از نظر پایگاه های گردهمایی، بحث، مناظره محدود به فرهنگسراها و کتاب خانه ها و موسسات فرهنگی شده است. اگر چه پیش از این حرکت هایی در زمینه ایجاد زمینه برای ارتباط بین این قشر در فضای مجازی انجام شده است ولی این حرکت ها غالبا محدود بوده است و تاکنون هیچ حرکت یکپارچه و قدرتمندی جهت ساماندهی به این وضع نابسمان صورت نگرفته است.

علاوه بر این قطع درختان برای تولید کاغذ و چاپ کتاب یک عامل نگران کننده ی دوستداران محیط زیست است. به طوری که امروزه قطع درختان به دغدغه ی مشترک جامعه ی جهانی تبدیل شده و مشاهده می شود تلاش های بسیاری در زمینه ی حفظ جنگل ها در سازمان ها و نهاد های بین المللی صورت می گیرد.

این عوامل، همه و همه باعث شد که برآن شویم تا با راه اندازی شبکه ی اجتماعی مبتنی بر کتاب دارکوب، سهم خود را در کاهش این مشکلات ایفا کنیم.

علاوه بر این ها با توجه به ویژگی های منحصر به فرد این شبکه ی اجتماعی، تیم دارکوب معتقد است که این طرح، قابلیت جهانی شدن را داراست و به امید خدا در آینده ی نه چندان دور به عنوان یک سایت چند زبانه ی بین المللی مورد استفاده ی عموم فرهنگ دوستان دنیا از کشور های مختلف قرار خواهد گرفت و زمینه ساز ارتباط میان فرهنگ های مختلف دنیا خواهد شد.

با توجه به مقدمه گفته شده موارد زیر جزو اهداف اصلی این پروژه می باشد:

• رو‬اج فرهنگ کتاب خوانی، افزایش سرانه ی مطالعه و کمک به رشد و ارتقای سطح فرهنگ
• ایجاد بستر مناسب جهت ارتباط میان فرهنگ دوستان
• ایجاد بستر مناسب جهت بحث و گفتگوی فرهنگی، نقد، بررسی کتاب ها
• ایجاد علاقه به مطالعه در بین مردم
• کمک به حفظ محیط زیست با اجرای طرح هایی مانند کتاب مهاجر( در ادامه جزییات این طرح مطرح شده است)
• گسترش فرهنگ ایرانی و شناساندن آن به سایر فرهنگ ها(مانند ورود واژه نوک به سابر فرهنگ ها)
• کاهش هزینه ی خرید کتاب
• گسترش فرهنگ استفاده موثر و مفید از فضای مجازی

نام گذاری دارکوب

دارکوب پرنده ای است، که با شنیدن نام آن، کلمه ی درخت نیز در ذهن انسان تداعی می شود و از آنجایی که یکی از اهداف این پروژه حفظ محیط زیست است، این نام برای این پروژه انتخاب شده است.

در نوشتار کلمه دارکوب با حروف لاتین، کلمه ی book به صورت معکوس مشاهده می شود(darkoob)

ویژگی های دارکوب

ویژگی های شبکه اجتماعی دارکوب در دو بخش ویژگی های عمومی و ویژگی ها فنی مورد بررسی قرار می گیرند:

##ویژگی های عمومی ###نقل قول

در دارکوب، هر کاربر با یک نقل قول مورد علاقه از یک نویسنده یا یک شخص سرشناس، شناخته می شود. امکان تعویض این نقل قول برای هر کاربر امکان پذیر است. همچنین در دارکوب هر گروه نیز با یک نقل قول شناخته می شود. تعویض این نقل قول توسط مدیر گروه امکان پذیر است.

###گروه ها و قرار ها

در دارکوب، اعضای یک گروه می توانند باهم برای خواندن مشترک یک کتاب قرار بگذارند و با تعیین موعد های مقرر برای خواندن صفحات مشخصی از آن کتاب، به برنامه ی کتاب خوانی گروهی خود نظم دهند و در مورد صفحاتی که از آن کتاب خوانده اند بحث کنند.

###مهاجرت کتاب

فرض کنید از کتاب فروشی، نزدیک محل کارتان یک رمان برای مطالعه ی آخر هفته می خرید پس از مطالعه کتاب، با آن چه می کنید؟ حتما آن را در کتابخانه ی خود می گذارید و رهایش می کنید یا این که خواندن آن را به یکی از اعضای خانواده ی خود پیشنهاد می کنید. با این فرض نهایتا چند نفر کتابی را که برای چاپ آن یک درخت قطع شده و هزینه های زیادی صرف شده است می خوانند؟! آیا بهتر نیست به جای اینکه کتاب در کتابخانه ی شما باقی بماند توسط افراد بیشتری خوانده شود؟

شما در این طرح، پس خواندن کتاب، ضمن عضویت در دارکوب کتاب خود را به یک مهاجرت می فرستید و با ثبت آن در وبسایت یک کلید رمز ده رقمی دریافت می کنید. سپس با نوشتن آن کلید به همراه مجوز مهاجرت دارکوب، بر روی جلد کتاب، آن را به یکی دوستان ، همکاران یا آشنایان خود هدیه می دهید. مجوز دارکوب هر فردی را کتابی را دریافت می کند موظف می کند که ضمن عضویت در سایت، دریافت کتاب را با زدن کلید خصوصی نوشته شده بر روی آن، اعلام کند و همچنین هر فرد دریافت کننده ی کتاب موظف است که پس از مطالعه کتاب و پس از گذشت مدت زمان مشخصی از دریافت کتاب(مثلا دوماه) آن فرد دیگری هدیه بدهد. حال فرض کنید که این روند چندین مرتبه ادامه یابد، پس از گذشت مدتی نه چندان زیاد ممکن است در شهر دیگری و یا حتی در کشور دیگری، فردی که شما با چندین واسطه با وی ارتباط دارید و ممکن است هرگز او را ندیده باشید در حال مطالعه ی کتابی باشد که همین چند وقت پیش شما از کتابفروشی نزدیک محل کارتان خریده اید. شما می توانید به راحتی از طریق دارکوب، روند مهاجرت کتاب خود را پیگیری کنید و هر زمان که کتاب شما به دست نفر دیگری می رسد، پیغامی به شما داده می شود. همچنین اگر شما شروع کننده یک مهاجرت کتاب هم نباشید می توانید از طریق دارکوب، روند مهاجرت کتابی را که شما هم یکی از میزبانان آن بوده اید را مشاهده و پیگیری کنید.

###نوک زدن

پست های یک شخص در دارکوب توسط سایر کاربران نوک زده می شوند! و براساس تعداد نوک های یک پست، میزان علاقه ی سایر کاربران به آن پست مشخص می شود. تیم دارکوب امیدوار است که واژه ی نوک(Nok) که برگرفته از نام دارکوب است،به عنوان نماد توجه به یک چیز به مجموعه ی واژگان جهانی(‌نظیر لایک) که از شبکه های اجتماعی به فرهنگ مردم ورود پیدا کرده اند بپیوندد.

###رتبه ها

کتاب ها و نقد های مربوط به کتاب ها در دارکوب امکان گرفتن یک رتبه بین ۱ تا ۵ را دارند.

###اعتبار و مدال ها

اعتبار هر کاربر در شبکه ی اجتماعی دارکوب توسط یک عدد که بیانگر امتیاز فرد است معیین می شود. برخی فعالیت ها در دارکوب نظیر آغاز یک مهاجرت کتاب یا در یافت یک کتاب مهاجر باعث افزایش اعتبار کاربران می شوند. همچنین کاربران در دارکوب در ازای یکسری فعالیت های خاص مدال هایی دریافت می کنند. ایده ی سیستم اعتبار و مدال از سایت stackoverflew که یک سایت تخصصی پرسش و پاسخ سوالات برنامه نویسی است گرفته شده است.

محاسبه سرانه مطالعه

دارکوب قابلیت محاسبه سرانه مطالعه کشورها بر اساس تخمین میزان مطالعه کاربران عضو را دارا خواهد بود. امید است نمایش آماری این داده ها جو رقابتی بین افراد ایجاد کند تا بیش از پیش در بالا بردن سرانه مطالعاتی کشور خودتلاش کنند و به تبع آن سطح علمی هر فرد بالا رود.

##ویژگی های فنی

###پایگاه داده

استفاده ی همزمان از سه دیتابیس قدرتمند رابطه ای، گرافی و درون حافظه ای، باعث افزایش سرعت اجرای پرس و جو ها بر روی پایگاه داده می شود. همچنین باتوجه به زمان زیادی که برای طراحی دیتابیس ها، صرف شده است، بدون نقص بودن طراحی پایگاه داده دارکوب یکی از نقاط مثبت این طرح است. علاوه بر این استفاده از ایندکس کردن و سیستم مدیریت تراکنش ها در پایگاه داده دارکوب، افزایش دوچندان سرعت اجرای پرس و جو و همچنین افزایش ضریب اطمینان حفظ جامعیت و صحت داده های پایگاه داده ای را در پی داشته است.

###رابط کاربری

محیط گرافیکی زیبا و رابط کاربری جذاب، تعاملی و کاربرپسند به خاطر به کاربردن تکنولوژی های وب نظیر تکنولوژی AJAX و PJAX و دادن پیشنهاد در هنگام پرکردن فرم ها، ایجاد فرم های تعاملی باعث جذابیت و سرعت بالای کار با دارکوب شده است. همچنین تهیه ی نرم افزار موبایل برای دارکوب، راحتی استفاده از این سیستم را دوچندان می کند.

###توسعه پذیری

زبان سمت سرور این وبسایت، پایتون است و تیم دارکوب از فریمورک django که قدرتمند ترین فریمورک وب پایتون می باشد استفاده می کند. استفاده از پایتون به عنوان یک زبان قدرتمند، شی گرا و سریع،رعایت دقیق معماری MVC در توسعه این نرم افزار، استفاده از نرم افزار کنترل نسخه ی گیت، استفاده از سیستم issue tracker در رفع باگ ها و تقسیم وظایف، راه اندازی کانال IRC برای پروژه و همچنیمن رعایت مهندسی نرم افزار از قبیل طراحی و رسم دیاگرام های مورد نیاز، نوشتن کدهای تست و رعایت اصول برنامه نویسی صحیح نظیر گذاشتن کامنت، کد تهیه داکیومنت، رعایت استاندارد کد استایل PEP8، همه و همه از عواملی است که قابلیت بالایی برای توسعه پذیری به این نرم افزار داده است.

###جستجوی دقیق

الاستیک سرچ(Elasticsearch) یک موتور قابل انعطاف، سریع، متن باز و قدرتمند برای جستجوی در لحظه در سایت هاست که بسیاری از سایت های معروف نظیر سونی، وردپرس، گیت هاب، پت، موزیلا، استک اورفلو و ... از آن استفده می کنند. استفاده از این موتور باعث افزایش سرعت و کارایی وبسایت می شود بنابراین تیم دارکوب تصمیم به استفاده از آن،‌از همان فاز اول پروژه گرفته است و در فاز اول به طور کامل از آن بهره می برد.

###محلی سازی و بین اللملی سازی

وبسایت دارکوب امکان پشتیبانی چند زبان را به راحتی داراست همچنین بسته به ناحیه زمانی هر فرد در دنیا امکان نمایش ساعت ها و زمان های ثبت شده در وبسایت موجود است. آسان، سریع بودن امکان توسعه وبسایت به زبان های مختلف و محلی سازی ساعت ها، یکی از ویژگی های قابل توجه دارکوب به شمار می آید.

###پنل مدیران

وبسایت دارکوب دارای یک پنل مدیریت قدرتمند برای مدیران سایت است. در این پنل امکان دادن حق دسترسی خواندن یا نوشتن به هر مدیر برای یک به یک فیلد های پایگاه داده امکان پذیر می باشد.

امکانات

سامانه ی دارکوب شامل امکانات زیر است:

##امکانات کاربری

هر فرد می تواند با عضویت رایگان در شبکه اجتماعی دارکوب، بسته به امتیاز خود از همه یا برخی از امکانات زیر بهره مند شود. هر فعالیتی در سایت، بسته به نوع فعالیت، باعث افزایش امتیاز کاربر می شود.

‌ اختصاص نمایه کاربری(پروفایل) برای حساب شخصی خود و ویرایش آن * پیگیری فعالیت های سایر کاربران و مشاهده ی کاربرانی که یک فرد را پیگیری کرده اند. * امکان گذاشتن پیغام خصوصی برای سایر کاربران ‌ قرار دادن پست در صفحه شخصی خود( پست ها توسط سایر کاربرانی که آن فرد را پیگیری می کنند دیده می شود) و نوک زدن به پست های دیگران! ‌ عضو شدن در گروه های کتاب خوانی ‌ پیشنهاد خواندن یک کتاب به سایر کاربران * انتخاب و ثبت کتاب های مورد علاقه ی خود در صفحه ی کابری خود و مشاهده ی کتاب های مورد علاقه ی دیگران * ایجاد یک گروه کتاب خوانی جدید ‌‌ ایجاد قرار جدید برای شروع خواندن یک کتاب در یک گروه ‌ گذاشتن نقد برای کتاب های موجود در سایت و دادن امتیاز به یک کتاب و نقد های نوشته شده بر آن * امکان آغاز یک مهاجرت جدید برای یک کتاب و اعلام دریافت یک کتاب مهاجر * مطالعه ی نقل قول های مورد علاقه دیگران، تغییر نقل قول مورد علاقه خود و همچنین به اشتراک گذاری بک نقل قول جدید * شرکت در مسابقه های کتابخوانی و ایجاد یک مسابقه ی کتابخوانی جدید * جستجوی دقیق میان کاربران، کتاب ها، نقد ها و گروه ها * دریافت،‌ نصب و کار با نرم افزار موبایل دارکوب * امکان فعال کردن سیستم آگاه سازی و هشدار به کاربر از طریق ایمیل و یا نرم افزار موبایل در هنگام رویداد اتفاق های خاص نظیر تغییر میزبان یک کتاب مهاجر که آن کاربر میزبان است یا هنگام رسیدن یک پیغام خصوصی به کاربر * قابلیت نگارش به صورت آنلاین و گروهی و یا آفلاین با استفاده از ویرایشگر مخصوص دارکوب و انتشار کتاب به صورت متن باز

##امکانات مدیران سایت

هر یک از مدیران سایت، می توانند با ورود به بخش مدیریت شبکه ی دارکوب، از امکانات زیر بهره مند شود:

‌* حذف یا افزودن کتاب ها، نویسنده ها، پست ها، نقد ها و * مشاهده ی آمار مراجعه ی به سایت و بازدید هر صفحه * زمانبندی اجرای طرح

زمانبندی فاز های پروژه ی دارکوب به شرح زیر است:

فاز اول

چشم انداز نهایی این فاز طراحی و توسعه وبسایت و آماده سازی طرح جهت راه اندازی می باشد.

فاز دوم

چشم انداز نهایی این فاز راه اندازی پروژه با ۵۰ کاربر منتخب و دو زبان فارسی و انگلیسی و انجام تست های نهایی برای راه اندازی عمومی می باشد.

فاز سوم

چشم انداز نهایی این فاز راه اندازی کامل پروژه می باشد.

زمانبندی فاز های بعدی پروژه، هنگام ارایه ی گزارش صفرم فاز سوم ارایه می شود.

هزینه ی اجرای طرح

هزینه اجرای طرح در دو بخش امکانات مورد نیاز و نیروی انسانی تفکیک شده است:

امکانات مورد نیاز

• سخت افزار مورد نیاز برای راه اندازی دارکوب، یک سرور امن و ‫مطمئن‬ به حجم حداقل ؟ با دسترسی shell است.
• اختصاص یک دفتر کار جهت کار نیرو های انسانی، ضروری به نظر می رسد.

نیروی انسانی

براي اجرای نهایی این طرح ۴ نفر برنامه نویس تحت وب مسلط به مبانی وب‪ ،‬ پایگاه داده و فریمورك django و‬ ۱ نفر طراح (آشنا‪ ,HTML, CSS,bootstrap,JAVASCRIPT,JQUERY‬فناوري ‪ (AJAX‬به عنوان نیروي انسانی نیاز است. برای تهیه نرم افزار موبایل دارکوب نیاز به ۴ نفر برنامه نویس، مسلط به توسعه ی آندروید و ios و ویندوزموبایل می باشد.

درآمدزایی دارکوب

دارکوب، یک پروژه کاملا فرهنگی است و درآمدزا بودن این پروژه جزو اهداف اصلی تیم توسعه دهتده ی دارکوب نمی باشد ولی ضمن راه اندازی و تلاش در جهت رسیدن به اهداف دارکوب، امکان درآمدزا کردن این پروژه از راه های زیر امکان پذیر است:

###معرفی کتاب

کاربران ویژه ای در دارکوب وجود دارند که مدیران انتشارات ها هستند این کاربران برای عضویت مبلغی را به عنوان حق اشتراک پرداخت می‌کنند، در عوض می‌توانند به معرفی کتب خود در دارکوب بپردازند. بدین شکل که حق اضافه کردن کتاب های انتشارات خود را به پایگاه داده ای دارکوب دارند.

سفارش کتاب

افزودن امکان سفارش و خرید کتاب به صورت اینترنی،‌ به سادگی قابل افزودن به پروژه است. کتاب ها می توانند یا توسط تیم توسعه دهنده ی دارکوب تهیه و توزیع شوند و یا با برون سپاری و انعقاد قرارداد با یکی از شرکت های نشر کتابَ، این امکان را برای کاربران دارکوب فراهم کرد.

مسابقات کتاب خوانی

برگذار کردن مسابقات کتاب خوانی به صورت آنلاین برای نهاد هاُ، سازمان ها، موسسات فرهنگی و ... یکی از راه های درآمد زا کردن این پروژه است.

حامی مالی

انعقاد قرارداد حمایت مالی از این طرح فرهنگی، با موسسات، کتاب خانه ها و نهاد ها و... امکان پذیر می باشد.

بررسی چالش های پیش رو

کتاب مهاجر

امکان گم شدن و یا از بین رفتن کتاب ها در طرح کتاب مهاجر دارکوب، کند بودن روند اهدای کتاب ها و نیز فرهنگ سازی در جامعه برای گسترش فرهنگ هدیه دادن کتاب از چالش های اساسی پیش روی تیم دارکوب است.

هزینه های مالی

با توجه به هزینه های بالای یک سرور مناسب برای راه اندازی دارکوب، ‌یافتن یک حامی مالی مناسسب که بدون چشم داشت مالی از این طرح فرهنگی حمایت کند کاری ضروری است.

خرید دامنه

متاسفانه دامنه های مورد نظر ما قبلا خریداری شده است و خرید یک دامنه مناسب نیازمند صرف هزینه ای بیشتر می باشد.

تیم توسعه دهنده دارکوب

‌‌ وحید خرازی رایانامه: vahid@kharazi.net * آرین باقی رایانامه: ar.baghi@icloud.com ‌ سینا محمودی رایانامه: itz.s1na@gmail.com *‌ افشین رودگر رایانامه: afshin.chichi@gmail.com